Wat is de zelfdeterminatietheorie?
De zelfdeterminatietheorie is ontwikkeld door Deci en Ryan. Zij veronderstellen dat de intrinsieke motivatie van mensen afhankelijk is van de vervulling van drie natuurlijke basisbehoeften. Deze drie basisbehoeften zijn: competentie, autonomie en verbondenheid. De zelfdeterminatietheorie kan helpen bij het creëren van een productieve werkomgeving. De theorie van Deci en Ryan maakt inzichtelijk waarom en wanneer mensen enthousiast en gemotiveerd werken.
Intrinsieke motivatie
Volgens de zelfdeterminatietheorie ontstaat extrinsieke motivatie vanuit een externe bron, zoals een beloning of straf. Intrinsieke motivatie ontstaat door de bevrediging van de drie basisbehoeften. Volgens Deci en Ryan kan extrinsieke motivatie de intrinsieke motivatie tegenwerken. Wanneer iemand extrinsiek gemotiveerd is zal hij/zij zich minder autonoom voelen en dus niet bevredigd zijn in de basisbehoeften. De kans om intrinsiek gemotiveerd te raken wordt ook kleiner.
De drie basisbehoeften
Ieder mens heeft drie basisbehoeften: competentie, autonomie en verbondenheid. De behoefte aan competentie gaat om het gevoel de capaciteiten te hebben om goed te kunnen functioneren. De behoeften aan autonomie gaat om de controle om zelf keuzes te maken en tot op zeker hoogte zelfstandig te kunnen handelen. De behoeften aan verbondenheid gaat om geaccepteerde en gewaardeerde relaties met anderen.
Hoe voorzie je medewerkers in deze basisbehoeften?
Om medewerkers te voorzien van de behoefte competentie kun je de volgende dingen doen:
- Heb vertrouwen in de positieve bijdrage van de medewerker en uit het vertrouwen.
- Geef positieve feedback aan de medewerker.
- Geef de medewerker uitdagende taken.
- Zorg voor leerkansen.
Om medewerker te voorzien van de behoefte autonomie kun je de volgende dingen doen:
- Stel de resultaten vast maar laat de medewerker zelf de aanpak invullen.
- Medewerkers verantwoordelijkheid geven.
- Ruimte geven voor eigen initiatieven.
Om medewerkers te voorzien van de behoefte verbondenheid kun je de volgende dingen doen:
- Creëer gezamenlijke doelstellingen.
- Zorg voor een samenwerkingscultuur.
- Medewerkers moeten de vrijheid voelen om hun mening te uiten.
- Zorg dat er naar medewerkers wordt geluisterd.
Het bevredigen van de drie basisbehoeften is ook in het belang van de organisatie. Wanneer medewerkers intrinsiek gemotiveerd zijn zal ook hun effectiviteit verbeteren en de productie van de organisatie verhogen.