Wat is een leerklimaat?

Het leerklimaat bestaat uit omgevingsfactoren binnen een organisatie die het leerproces zowel kunnen belemmeren of ondersteunen. Het beïnvloedt namelijk het leergedrag van medewerkers. Vaak zijn medewerkers zich niet bewust van de manier waarop het klimaat hun opvattingen ten aanzien van leren beïnvloedt. Een goede omgeving is een belangrijke voorwaarde voor succesvol leren. Daarnaast functioneren medewerkers beter in een organisatie waar een goed leerklimaat heerst.

Typen leerklimaat

Baars (2003) onderscheidt vier typen. Deze typen zijn nauw verbonden met de structuur van de organisatie.

Ondernemend leerklimaat: De nadruk ligt op de verantwoordelijkheid van de medewerker. Er worden leermogelijkheden aangeboden en gefaciliteerd, maar de medewerker maakt zelf de keuze hier wel of geen gebruik van te maken. De medewerker is zelf verantwoordelijk voor zijn persoonlijke ontwikkeling.

Integrerend leerklimaat: In dit klimaat worden medewerkers in groepen verdeeld. Als groepen worden ze in de gelegenheid gesteld hun leermogelijkheden te ontdekken en zich verder te ontwikkelen. Dit klimaat komt vaak voor in adhocratische organisaties.

Programmatisch leerklimaat: in dit klimaat ligt de focus op regels en procedures omtrent leren. Het doel is iedere medewerker op de juiste plek en rol binnen de organisatie te krijgen. Dit klimaat is nauw verbonden met een bureaucratische organisatie.

Innovatief leerklimaat: in dit klimaat ligt de nadruk op creativiteit. Er wordt continu gekeken naar trends en ontwikkelingen die van betekenis kunnen zijn voor de organisatie. Dit klimaat komt vaak voor in organisaties waar professionele arbeid voorop staat.

Bevorderen van een leerklimaat

De omgeving van een leerproces is van essentieel belang. Het stimuleert of belemmert het leren in organisaties. Voor het bevorderen van het klimaat is het belangrijk te kijken naar de voorwaarden:

• De kennis binnen een organisatie beschikbaar stellen voor iedere medewerker.
• Het ontwerpen van een opleidingsbeleid waardoor het continue leren van medewerkers wordt gestimuleerd.
• Medewerkers laten experimenteren met nieuw gedrag.
• Kennisdeling tussen medewerkers faciliteren.
• De leidinggevenden bekwamen in het ontwikkelen van medewerkers.

Fouten maken mag

Volgens PAK organisatieontwikkeling zijn sociale veiligheid en transparantie de belangrijkste voorwaarden van het kunnen leren binnen organisaties. Dus het mogen maken van fouten en duidelijkheid over de bandbreedte waarbinnen ik mag experimenteren. Iedereen is intrinsiek gemotiveerd om zijn werk goed uit te voeren. Je kunt er als manager dus op vertrouwen dat een medewerker er zelf al goed van baalt als er iets misgaat. Focus je op de leercurve, niet op wat verloren ging.