Wat is informeel leren?

Informeel leren krijgt binnen organisaties steeds meer aandacht. Lange tijd hebben organisaties zich voornamelijk gericht op formele leeractiviteiten. Dit is langzaam aan het veranderen. Informeel leren bestaat uit leeractiviteiten die werknemers initiëren op de werkplek door sociale interactie en relaties met anderen. Voorbeelden zijn: samenwerking, observeren, netwerken, coachen en mentoring. Informeel leren ontstaat vaak doordat zich er een probleem voordoet dat opgelost moet worden. Het verloopt niet altijd gestructureerd. Bovendien kan het ook impliciet plaatsvinden.

Drie manieren van leren op de werkplek

Eraut beschrijft in zijn artikel dat werknemers in een gegeven situatie eerst onbewust reageren op wat ze kennen, daarna nemen ze een denkpauze en ontstaat er een intuïtief begrip. Het hoogste niveau is opzettelijk leren. In zijn beschrijving zijn drie niveaus van informeel leren te onderscheiden:

Impliciet leren: het verwerven van kennis gebeurd niet bewust. Dit zorgt ervoor dat er ook geen expliciete kennis ontstaat over wat er geleerd is.
Reactief leren: werknemers schatten de situatie in en besluiten te handelen. Dit wordt ook wel intuïtief handelen genoemd.
Deliberative leren: het verwerven van kennis is bewust en analytisch. Het doel is geformuleerd en de kennis die wordt verworden is expliciet.

Volgens Eraut is leren een continuüm waarin informeel leren aan een kant staat en formeel leren aan de andere kant.

Valkuil van leren op de werkplek

Door de verleiding van routines kan leren op de werkplek worden belemmerd. Kennis wordt door routines steeds meer impliciet en wordt niet gedeeld met andere werknemers. Eraut:

Door de verleiding van routines kan het informele leren worden belemmerd. Kennis wordt door routines steeds meer impliciet en wordt niet gedeeld met andere werknemers. Eraut beschrijft activiteiten in het werk waarin informeel leren kan worden bevorderd en op het hoogste niveau terecht kan komen: het deelnemen aan groepsactiviteiten, het werken naast iemand anders, het aanpakken van uitdagende taken en het werken met cliënten.

Daarnaast beïnvloedt de leiderschapsstijl en het klimaat in de organisaties ook het informeel leren van werknemers. Managers moeten het informeel leren begeleiden en ondersteunen.