Groepsdynamica

Groepsdynamica

Wat is groepsdynamica?

Organisaties moeten in deze tijd snel kunnen inspelen op veranderingen en ontwikkelingen in de omgeving. Een gevolg hiervan is dat de samenstelling van een team voortdurend kan veranderen. Deze verandering roept ook steeds nieuwe groepsprocessen op. Dit wordt ook wel groepsdynamica genoemd. Groepsdynamica gaat over de processen die zich in een groep kunnen afspelen. De belangrijkste elementen van groepsdynamica zijn de context en de wederzijdse beïnvloeding.

De wederzijdse beïnvloeding is een belangrijk kenmerk van een groep. Een groep kan namelijk omschreven worden als een verzameling individuen die elkaar beïnvloeden. De actie van een werknemer wordt gestimuleerd door de actie van een andere werknemer.

spiekpasje-groepsdynamica-tuckman1-488x327-1828744

De fasen van een groep

In de literatuur is er veel overeenstemming te vinden over welke fasen een groep doorloopt. De bekendste fasen zijn die van het basismodel van Tuckman. Hij onderscheidt vijf fasen: forming, storming, norming, performing en adjourning. Iedere fase kenmerkt zich door de processen die zich in een groep afspelen.

1. Forming: werknemers kennen elkaar nog maar net en gaan voorzichtig met elkaar om. Ze proberen aanvaringen te voorkomen en vermijden te persoonlijke uitwisselingen. Deze fase wordt gekenmerkt door een afwachtende houding van de werknemers.

2. Storming: in deze fase gaan werknemers zich meer bemoeien met de gang van zaken. Ze proberen een positie in de groep te nemen. Deze fase leidt onvermijdelijk tot discussies over de verschillende ideeën van de werknemers.

3. Norming: deze fase leidt tot allerlei expliciete of impliciete normen en regels over wat te doen en wat te laten. De gemeenschappelijke doelstellingen worden vastgelegd. De werknemers vormen zich langzamerhand tot een gestructureerde groep.

4. Performing: deze fase kenmerkt zich doordat de groep een team is geworden. Het team is niet meer bezig met de interpersoonlijke spanningen tussen werknemers maar richt zich op het werken aan het gemeenschappelijk doel.

5. Adjourning: het team heeft de doelstelling behaald en alle taken zijn verricht. In deze fase valt het team weer uiteen.

Zoals eerder gezegd is er veel overeenstemming over de fasen die een groep doorloopt. Over de volgorde waarop dit wordt gedaan zijn verschillende meningen. Sommige modellen geven aan dat de fasen lineair worden doorlopen waarbij andere een cyclisch proces benadrukken. Binnen het Tuckman model kunnen beide vormen voorkomen. Voor nog een korte uitleg over de verschillende fasen, bekijk het volgende filmpje: basismodel Tuckman.

Bewustzijn van de groepsdynamica

Door als team en leidinggevende bewust te zijn van de groepsdynamica kan er efficiënter en effectiever worden samengewerkt. Wanneer een team stagneert in het proces kunnen ze samen nagaan in welke fase ze zitten. Hierna kunnen verschillende interventies worden ingezet om het team verder te krijgen. Bewustzijn van de groepsdynamica binnen teams kan de organisatie verschillende voordelen op leveren.