Wat is gespreid leiderschap?

Gespreid leiderschap gaat ervan uit dat leiderschap zich niet uit in de handelingen van één persoon, maar door de interactie tussen leiders, volgers en de context. Dit soort leiderschap benadrukt dat er afhankelijk van de situatie verschillende leiders zijn.

Het verwerven en toekennen van leiderschap is een dynamisch proces. In de ene situatie is iemand een leider terwijl hij in de andere situatie een volger is. De affiniteit, expertise en ervaring met een vraagstuk bepalen je rol als leider of volger. In verschillende situaties zijn er dus verschillende leiders. De situatie wordt gekenmerkt door de structuur, cultuur en werkzaamheden in een organisatie.

Kenmerken van gespreid leiderschap

Samengevat zijn er drie belangrijke kenmerken van gespreid leiderschap:

• Het leiderschap kan verworven worden door alle medewerkers van de organisatie.
• Het leiderschap krijgt vorm in interacties tussen leiders en volgers in een specifieke situatie.
• Het verwerven en toekennen van leiderschap is op basis van expertise en kwaliteiten in de specifieke situatie.

Hoe kun je gespreid leiderschap bevorderen?

Om gespreid leiderschap te bevorderen is het als eerste van belang dat medewerkers op de hoogte zijn van hun eigen expertise. Het leiderschap wordt namelijk op basis van ervaring en kwaliteiten verworven. Daarnaast vergroot het inzetten van expertise het vertrouwen van medewerkers waardoor het leiderschap eerder verkregen wordt.

Ten tweede moeten medewerkers ook op de hoogte zijn van elkaars expertise en ervaring. Op deze manier gaan ze ook meer openstaann voor ongebruikelijke samenwerkingsverbanden. Vaak wordt de verdeling van taken bepaald aan de hand van competentieprofielen en organisatiestructuren. Dit kan het dynamisch proces van gespreid leiderschap in  weg staan.

Voor het bevorderen van gespreid leiderschap is het als laatste belangrijk om voldoende tijd en ruimte te creëren voor reflectie. Met behulp van reflecteren bekijken medewerkers een vraagstuk vanuit verschillende perspectieven. Daarnaast wordt de samenwerking verder onderzocht.