Bateson logische niveaus

Bateson logische niveaus

Het model van de Bateson logische niveaus

De Bateson logische niveaus werden ontwikkeld door Gregory Bateson. Hij gaat ervan uit dat we veranderen en ontwikkelen door middel van leren en denken. Onze manier van denken heeft volgens hem namelijk invloed op het vermogen om te leren en het vermogen tot leren bepaald hoe we ons ontwikkelen en veranderen.

Het model van Bateson logische niveaus bestaat uit zes niveaus waarin we denken, leren, ontwikkelen en veranderen. Het model heeft een duidelijke hiërarchie. Veranderingen op een hoog niveau leiden altijd tot veranderingen op lagere niveaus. In tegenstelling tot veranderingen op een lager niveau. Deze hoeven niet te leiden tot veranderingen op een hoger niveau.

spiekpasje-bateson-logische-niveaus-488x327-7387459

Wat houden de Bateson logische niveaus in?

Bij het laagste niveau omgeving ligt de nadruk op de oorzaken buiten jezelf. Vragen op dit niveau zijn: wat is er gebeurd, wie was daar bij en wanneer is het gebeurd? Op het niveau gedrag richt men zich op de invloed die je zelf hebt uitgeoefend op de situatie. Voorbeeldvragen zijn: wat deed je en wat had je kunnen doen? Het niveau vaardigheden draait om de vaardigheden die je nodig hebt om de situatie aan te pakken.

Een voorbeeld van deze drie niveaus is dat wanneer je andere vaardigheden hebt aangeleerd, je waarschijnlijk ook ander gedrag gaat vertonen waardoor de mensen in je omgeving ook anders op jou zullen reageren. Deze drie niveaus veranderen dan dus alle drie.

Het niveau overtuigingen richt zich op de overtuigingen die het inzetten van bestaande vaardigheden kunnen belemmeren. Overtuigingen zijn oordelen over onszelf, anderen en de omgeving om ons heen. Overtuigingen bepalen in zekere zin hoe wij betekenis geven aan een situatie of gebeurtenis. Op het identiteitsniveau ligt de nadruk op de waarden en drijfveren van iemand. Er worden voornamelijk persoonlijke zingevingsvragen gesteld zoals, wat daagt me uit en waar wil ik voor gaan? Op het hoogste niveau, zingeving, worden er vragen gesteld die betrekking hebben op de zin van het bestaan en verantwoordelijkheid voor de wereld en komende generaties zoals, waar draait het voor jou om en wat is jouw missie?

Hoe kun je de Bateson logische niveaus gebruiken?

Het niveau waarop iemand zit kan erg bepalend zijn voor zijn verandervermogen of ontwikkelpotentieel. Hierdoor is het belangrijk om goed te bepalen op welk niveau iemand zit. Dit kun je doen door goed te luisteren op wat voor manier iemand zijn verhaal vertelt. Aan de hand hiervan kun je herkennen op welk niveau iemand de situatie beleeft. De Bateson logische niveaus is een goed hulpmiddel om veranderingen te begrijpen maar ook om problemen op het juiste niveau aan te pakken.